Autor: Patrycja Chruściel, kosmetolog i dyplomowany dietetyk
Lato, plaża rozgrzana słońcem i Ty. Idealny scenariusz, nieprawdaż? Dla Ciebie tak, ale dla Twojej skóry niekoniecznie, jeśli nie jest odpowiednio chroniona. Wracasz z wakacji, stajesz przed lustrem i zaczynasz zauważać niepożądane efekty w postaci przebarwień na twarzy. Tymczasem plamy i hiperpigmentacja to nie tylko rezultat kąpieli słonecznych, ale ma ono dużo szersze oblicze. Jak to jest, że coraz więcej osób boryka się ze zmianami barwnikowymi na skórze?
Skąd się biorą przebarwienia na twarzy?
Wszystko zaczyna się od melanocytów - komórek produkujących w skórze naturalny barwnik, czyli melaninę. Znajdują się one w warstwie podstawnej naskórka, mieszkach włosowych, a także w oczach. Wytwarzają i magazynują pigment zwany melaniną, która odpowiada za kolor skóry, włosów oraz tęczówki oka. Co ważne, ilość melanocytów w skórze jest stała, ale różnią się one genetycznie uwarunkowanym stopniem aktywności i rodzajem wytwarzanej melaniny. Przebarwienia na twarzy występują częściej u kobiet niż u mężczyzn, ze względu na zmiany hormonalne w różnych etapach życia.
Przebarwienia skóry - główne przyczyny:
Słońce i promieniowanie UV
Melanina wytwarzana w skórze to naturalny filtr ochronny przed niskim promieniowaniem UV. Co się więc dzieje, kiedy nie zastosujemy odpowiedniej fotoprotekcji i dojdzie do zbyt dużego “opalenia” lub oparzenia skóry? Enzym tyrozynazy aktywuje melanocyty do wzmożonej produkcji melaniny w odpowiedzi obronnej, wtedy może dojść do nadmiernego nagromadzenia barwnika w jednym miejscu i powstania przebarwienia. Najwięcej będzie znajdować się w miejscach najczęściej wystawianych na promieniowanie słoneczne - twarz, szyja, dekolt, uszy, ramiona, grzbiety dłoni;
Zioła fotouczulające
Dziurawiec, skrzyp polny, nagietek, rumianek, arnika, bergamotka, arcydzięgiel. Ogranicz ich spożycie latem oraz w trakcie terapii opartych na świetle np. depilacja laserowa;
Naturalne starzenie się skóry
Z wiekiem dochodzi do samoistnego zmniejszenia lub zwiększenia wytwarzania barwnika oraz jego nierównomiernego rozkładania w skórze, co skutkuje plamami i brązowymi przebarwieniami na twarzy; przebarwieniami posłonecznymi lub odbarwieniami skóry, a także siwieniem włosów.
Stany zapalne skóry
Zazwyczaj są to czerwone przebarwienia pozapalne po rozdrapaniu zmian trądzikowych, oparzeniach, urazach skóry, ugryzieniach owadów;
Zmiany hormonalne
Przebarwienia w trakcie ciąży, menopauzy, przy stosowaniu tabletek antykoncepcyjnych, w chorobach tarczycy;
A także choroby ogólnoustrojowe na przykład choroby nerek, wątroby, cukrzyca, oraz niedobory witamin/minerałów.
Rodzaje przebarwień.
Przebarwienia na twarzy różnią się głębokością umiejscowienia pigmentu. Możemy wyróżnić: przebarwienia naskórkowe (zlokalizowane w naskórku), przebarwienia skórne (zlokalizowane w skórze właściwej) oraz przebarwienia mieszane (skórno-naskórkowe).
Piegi
To rodzaj przebarwień twarzy uwarunkowanych genetycznie. Najczęściej występują u osób o jasnej karnacji oraz blond lub rudych włosach. Najbardziej widoczne są wiosną oraz latem, a najmniej w okresie jesienno-zimowym. Lokalizują się głównie na twarzy w okolicach nosa oraz kości jarzmowych, karku oraz dekolcie.
Plamy soczewicowate/starcze
Mają wyraźny, nierozmyty kontur, nie zmieniają koloru zimą (główna różnica względem piegów) i najczęściej mają kolor ciemnobrązowy.
Melazma (ostuda)
Powstaje na skutek zmian hormonalnych. Zmiany mają postać rozległych plam na twarzy lub czasami na ciele. Najtrudniejszy rodzaj przebarwień do zniwelowania samą pielęgnacją, ponieważ lokalizują się w warstwie skóry właściwej;
Przebarwienia pozapalne (PIH)
Powstają na skutek toczącego się stanu zapalnego. Może do nich dojść z urazu mechanicznego na przykład zbyt agresywna pielęgnacja, depilacja woskiem, zbyt mocne peelingi, rozdrapanie zmian trądzikowych lub samego wewnętrznego stanu zapalnego: trądzik, AZS. Najczęściej są barwy beżowej lub brązowej. Pielęgnację w przypadku takich zmian kierujemy na delikatne złuszczanie, hamowanie enzymu odpowiedzialnego za produkcję melaniny oraz używamy antyoksydantów.
Przebarwienia pozapalne (PIE)
Najczęściej są to świeże, czerwone przebarwienia potrądzikowe. Są spowodowane uszkodzonymi naczyniami krwionośnymi. Mogą być barwy czerwonej, różowej, fioletowej lub purpurowej. Takie zmiany nawilżamy oraz koimy.
Przebarwienia posłoneczne
Pod wpływem promieniowania słonecznego dochodzi do zmiany wytwarzania melaniny przez melanocyty, czyli upośledzenia ich pracy. W wyniku tego może dojść do powiększenia melanocytów, zmiany ich aktywności, co prowadzi do nierównomiernego rozkładu melaniny w skórze.
Jak usunąć przebarwienia na twarzy?
Proces niwelowania przebarwień jest czasochłonny, wymaga dużo cierpliwości, systematyczności stosowania produktów rozjaśniających oraz fotoprotekcji. Bez SPF walka z przebarwieniami to jak walka z wiatrakami. W kosmetykach do pielęgnacji domowej szukaj kosmetyków, które będą działały na kilku płaszczyznach. Tak jest w przypadku naszej kuracji na przebarwienia i wyrownanie kolorytu Bright Vibes i składników aktywnych w niej zawartych. Jej formuła oparta jest na n-acetyloglukozaminie, która poprzez hamowanie enzymu tyrozynany skutecznie ogranicza zwiększoną produkcję maleniny przez melanocyty oraz niacynamidzie, który blokuje przenikanie melaniny z głębszych warstw skóry do naskórka. Niekiedy, tak jak w przypadku przebarwień na twarzy zlokalizowanych w skórze właściwej lub opornych na działanie pielęgnacyjne, mogą być potrzebne dodatkowe zabiegi kosmetologiczne z użyciem peelingów chemicznych czy laseroterapia.
Kosmetyki na przebarwienia - co powinny zawierać?
Jak skutecznie zapobiegać przebarwieniom?
Skuteczna walka z przebarwieniami zaczyna się od odpowiednio dobranej pielęgnacji i fotoprotekcji. Pamiętajmy więc o:
- ochrona przeciwsłoneczna o szerokim spektrum ochrony UVA i UVB przez cały rok oraz jej reaplikacji szczególnie latem;
- unikaniu ekspozycji na słońce w godzinach 11:00 - 15:00;
- nie korzystaniu z solarium;
- nie spożywaniu ziół fotouczulającym latem;
- skutecznej antyoksydacji;
- nawilżaniu skóry oraz unikaniu agresywnego złuszczania skóry.
